lapnZUe. Zincirleme isim tamlaması nasıl ayırt edilir? Zincirleme İsim Tamlaması Tamlayanın, tamlananın veya her ikisinin kendi içinde başka bir isim tamlaması olduğu söz öbekleridir. Zincirleme isim tamlaması, ya tamlayanı, ya tamlananı, ya da her ikisi de isim tamlaması olan tamlamalardır. Zincirleme isim tamlamaları en az üç ismin bir raya gelmesi ile oluşur. İsim tamlaması nedir örnek cümleler? Belirtili isim tamlaması, belirtisiz isim tamlaması, takısız isim tamlaması ve zincirleme isim tamlaması, isim tamlaması çeşitlerindendir. İsim tamlamasına örnekler şu şekildedir Duvarın üstünden atlarken öldü. Ceketimin cebinden para çıktı. Zincirleme isim tamlaması iki veya daha fazla isim tamlamasının beraber kullanılması ile oluşmaktadır. Aslında başlı basına bir isim tamlaması diyemeyiz. Zincirleme isim tamlamasında bazen tamlayanın bazen de tamlananı bazen ise her ikisi de bir isim tamlaması olabilmektedir. Zincirleme nedir edebiyat? Zincirleme denmesinin sebebi de, önceden oluşturulmuş olan bir isim tamlamasına yeni bir unsur tamlayan ya da tamlanan daha ekleniyor olması veya iki isim tamlamasının birleştirilmesidir. İsim tamlaması olup olmadığı nasıl anlaşılır? Aralarında anlamca ilgili bulunan ya da sonradan ilgi kurulan, birinin diğerini iyelik yönünden bütünlediği iki isimden oluşan kelime gruplarına isim tamlaması denir. En az iki isimden oluşan isim tamlamalarında ilkine tamlayan ikincisine tamlanan denir. İsim tamlaması hangi soruya cevap verir? Ve bu tamlamalarda tamlanana, “Nasıl, hangi, kaç?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. İsim tamlamalarında ise tamlanana “Ne, neyin, kim, kimin?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. İsim tamlamaları ile sıfat tamlamalarının farkı budur. İsim tamlaması nasıl anlarız? İsim Tamlamaları Tanımı Aralarında anlamca ilgili bulunan ya da sonradan ilgi kurulan, birinin diğerini iyelik yönünden bütünlediği iki isimden oluşan kelime gruplarına isim tamlaması denir. En az iki isimden oluşan isim tamlamalarında ilkine tamlayan ikincisine tamlanan denir. İsim tamlaması ne sorulur? Ve bu tamlamalarda tamlanana, “Nasıl, hangi, kaç?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. İsim tamlamalarında ise tamlanana “Ne, neyin, kim, kimin?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. İsim tamlamaları ile sıfat tamlamalarının farkı budur. Zincirleme isim tamlamasına sıfat girer mi? Zincirleme isim tamlamasının en önemli özelliği ikiden fazla isimden bir araya gelmesidir. Zincirleme isim tamlamasında tamlayan da tamlanan da ek alır ya da iki isim tek bir tamlayan ya da tamlanan olur. Bunun yanı sıra zincirleme isim tamlamasında araya sıfat da girebilir. İsim tamlaması nedir nasıl bulunur? İsim tamlamalarında birinci kelimeye tamlayan; ikincisine de tamlanan denir. Tamlayan, tamlananın anlamını bütünler. Tamlayan başta gelir, tamlanan sonda şiirde yer değiştirebilir. Bu, “Türkçede yardımcı unsur başta; asıl unsur sonda bulunur.” kuralına göre açıklanabilir. Asıl unsur tamlanandır. Zincirleme nasıl olur? Zincirleme isim tamlamasında bazen tamlayan, bazen tamlanan, bazen de her ikisi birden ek alabilir. Bu tamlamalarda mutlaka içindeki tüm tamlamaların da isimden oluşması gerekir. Bu sayede isim tamlamalarının birleşerek oluşturdukları tamlamalara zincirleme isim tamlaması denir. Tamlamalar nelerdir? Bir ismin benzerlerinden ayırt edilebilmesi için başka bir isim, zamir veya sıfatla anlam ilişkisi kurarak oluşturduğu söz öbeğine tamlama denir. Tamlamalar bir söz öbeğidir ve en az iki kelimeden oluşur, tek sözcüklü tamlama olmaz. > Tamlamalarda iki öge vardır tamlayan ve tamlanan. Isim tamlamasını bulmak için hangi sorular sorulur? 1 Belirtili Ad Tamlaması Tamlayanın “-in” ilgi ekini tamlananın da “-i,si” kişi iyelik ekini aldığı tamlamalardır. NOT Belirtili isim tamlamasını bulmak için tamlanana neyin, kimin sorularını sorarız. Benim arabam isim tamlaması mı? İsim tamlaması, esasen her iki ögesi isim olan iyelik grubunun üçüncü kişisinden başka bir şey değildir benim arabam, senin araban, onun arabası, bizim arabamız, sizin arabanız, onların arabası biçiminde kişilere göre yapılan iyelik çekiminde birinci ve ikinci kişilerde tamlayan yerine sadece kişi zamiri ben, sen; … İsim tamlaması hangi soru sorulur? Ve bu tamlamalarda tamlanana, “Nasıl, hangi, kaç?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. İsim tamlamalarında ise tamlanana “Ne, neyin, kim, kimin?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. Dil anlatımını zenginleştirmek için bazen farkında olmadan bazen de özenle kullandığımız bazı kelime öbekleri vardır. Bunlardan bir tanesi olan isim tamlamasını edebiyat derslerinden hatırlıyoruz ancak bu konu yalnızca bir ders değil, günlük hayatımızın da önemli bir parçası. Gelin isim tamlaması nedir, türleri nelerdir, nasıl bulunur gibi merak edilen soruları yakından inceleyelim. Genel olarak ülkemizde edebiyat dersini severiz. Sayısız yazar ve şairle tanıştığımız bu derste dilin zenginliklerini de öğreniriz. Dil anlatımını zenginleştirmek için kullandığımız kelime öbeklerinden biri olan isim tamlamasıyla da bu derste tanıştık. Ancak isim tamlaması yalnızca sınavlarda karşımıza çıkan bir konu değil. Farkında olmasak bile aslında sağlıklı iletişim kurmak için sık sık isim tamlamalarına başvuruyoruz. Farkında olmadan kısmı önemli çünkü zaten bir cümleden isim tamlamasını çıkarsak ve o kelime öbeği yerine yalnızca isim kullandak emin olun hiç kimse cümlenin ne anlama geldiğini çözemezdi. Yani isim tamlaması bir ders konusundan ziyade günlük hayatımızı bile direkt olan etkileyen bir dil tekniğidir. Gelin isim tamlaması nedir, türleri nelerdir, nasıl bulunur gibi merak edilen soruları yakından inceleyelim. İsim tamlaması nedir? İsim tamlaması nasıl bulunur? İsim tamlaması türleri ve örnekleri Belirtili isim tamlaması Belirtisiz isim tamlaması Zincirleme isim tamlaması Takısız isim tamlaması Karma tamlama Temelden başlayalım, isim tamlaması nedir? Aralarında anlam ilgisi olan ya da bu ilginin daha sonra kurulduğu iki isimden oluşan ve birinin diğerini iyelik yani sahiplik yönünden tamamladığı kelime öbeklerine isim tamlaması diyoruz. Ad tamlaması olarak da anılan isim tamlamaları genel olarak iki isimden oluşur ancak en az iki isim demek daha doğru olacaktır çünkü çok daha fazla isimden oluşmuş isim tamlamaları da vardır. İsim tamlamasındaki ilk isim tamlayan, ikinci isim tamlanan olarak adlandırılır. Tamlayan genel olarak yardımcı öğe olarak kabul edilir. İsim tamlamasının asıl öğesi ise tamlanandır. “Türkçede yardımcı unsur başta; asıl unsur sonda bulunur.” kuralı isim tamlamasında da geçerlidir. Bütün vurgu tamlayan üzerindedir. İsim tamlamaları kendilerine özel iki tür ek alırlar. Bunlardan ilki, ilgi hal eki olarak da bilinen tamlayan eki -nin; diğeri ise iyelik eki olarak da bilinen tamlanan eki -s/yi. Kullanılan bu ekler iki isim arasındaki anlam bağını kurmakla kalmaz aynı zamanda aralarındaki iyelik yani sahiplik anlamını da kazandırır. Birkaç örnek vermek gerekir; İnsanların vefasızlığı Grubun lideri Kapının kolu Yalancının mumu Sabrın meyvesi Kötünün iyisi Kutunun rengi İsim tamlaması nasıl bulunur? İsim tamlamaları genel olarak kendilerini cümle içinde belli ederler. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta, sıfat tamlamaları ile karıştırmamaktır. Birkaç eksik cümle üzerinden örnek verelim bu cümlelere sorulan sorular ile isim tamlamasının nasıl bulunacağını görelim. Annem doktordu. / Ne doktoru? / Çocuk doktoru Penceresinden ağaçlar görünen / Ne ağaçları? / Kavak ağaçları Bir ocakta çalışır / Ne ocağı? / Sağlık ocağı Kolaylıklardan fazlaca yararlanır / Neyin ya da nelerin kolaylıkları? / Hoş görüleceğini bilmenin kolaylıkları Rüzgâr arkadaşım olurdu. / Ne arkadaşı? / Oyun arkadaşı Masada, / Ne ya da kimin masası? / Annemin masası Resim dururdu. / Neyin ya da kimin resmi? / Babamın resmi Kocaman bir masası ve koltuğu vardı. / Kimin? / Babamın İsim tamlaması türleri ve örnekleri Belirtili isim tamlaması Belirtisiz isim tamlaması Zincirleme isim tamlaması Takısız isim tamlaması Karma tamlama Belirtili isim tamlaması Tamlayanı -in ilgi eki alan ve tamlananı da -i iyelik eki almış olan isim tamlamaları belirtili isim tamlaması olarak adlandırılır. Tamlananın kime ya da neye ait olduğu tamlayan tarafından kesin olarak bildirilir. Aitlik kesindir ama geçicidir. Tamlanan daha sonra başka adlarla da tamlanabilir. Örnek; Sen bu avizenin altında, bürünmüş kanına, Baka kalırım giden geminin ardından. Bir noktada birleşmiş vatanın dört bucağı Oğlumun yıllar önce alınan kazağı. İhtiyarın bir kış gecesi ölümü. Sıcaklığını hissettin mi güneşin? Dante gibi ortasındayız ömrün. Çocuğun minik elleri Şehrin günlerdir akmayan suları Kocaman bir masası ve koltuğu vardı annemin. Küçük bir evi ve bahçesi vardı arkadaşımın. Belirtisiz isim tamlaması Tamlayanın herhangi bir ek almadığı ve tamlananı da -i iyelik eki almış olan isim tamlamaları belirtisiz isim tamlaması olarak adlandırılır. Tamlayan eksiz olduğu için tamlananın kime ya da neye ait olduğu tam olarak bilinmez. Belirtisiz isim tamlamasında tamlayanın bazı görevleri vardır; Tamlananın türünü bildirir. Misafir odası, kömür sobası, ev terliği, çiçek saksısı, masa örtüsü, otobüs bileti, Tamlananın neden yapıldığını bildirir. Biber dolması, pirinç pilavı Tamlananın yetiştiği yeri bildirir. Amasya elması, Bursa şeftalisi, Bağdat hurması, İzmir üzümü Tamlananın neye benzediğini bildirir. Dil balığı, parmak üzümü Tamlananın mesleğini bildirir. Kayıt memuru, temizlik işçisi, fizik öğretmeniz, ev kadını, okul müdür, daire başkanı Tamlananın nedenini bildirir. Sel felaketi, deprem yıkıntısı Tamlananın zamanını bildirir. Yaz yağmuru, sabah kahvaltısı Tamlananın yapıldığı aracı bildirir. Çöp kebabı, telefon görüşmesi Bazı özel adlar. Konya Ovası, Topkapı Garajı, Taksim Meydanı, Boğaziçi Köprüsü, Çanakkale Köprüsü, Ankara Kalesi Zincirleme isim tamlaması İki kelimeden fazla isimden oluşan isim tamlamalarına zincirleme isim tamlaması denir. Tamlayan ya da tamlanan kendi içinde bir isim tamlamasıdır. Kelime öbekleri belirtili ya da belirtisiz isim tamlaması olabilirler. Var olan isim tamlamasına bir isim daha eklenmesi ile oluşur. Örnek; Çocuğun sırt çantası Su sesinin nağmesi Şehrin havasının kirliliği Hava tahmin raporu Dünya kadınlar günü Çelik tencere markası Çocuk edebiyatı dizisi Ali’nin kardeşinin günlük harçlığı Takısız isim tamlaması Takısız isim tamlamasında ne tamlanan ne de tamlayan ek almıştır. Bazı akademik yayınlarda takısız isim tamlamasının bir isim tamlamasından ziyade bir sıfat tamlaması olduğuna dair düşünceler vardır. Örnek; Çelik kasa Cam kavanoz Kâğıt mendil Taş duvar Bakır tepsi Naylon torba Tahta köprü Altın bilezik İpek gömlek Altın yüzük Karma tamlama Karma tamlamada isim tamlaması ve sıfat tamlaması bir aradadır. Karma tamlamada hem tamlayan hem de tamlanan ya da ikisinden biri bir sıfat tarafından nitelenir. Örnek; Issız sokakların hüznü Buraların eski hâli Yorgun köylülerin nasırlı elleri Yeni eğitim-öğretim yılı Bebeğin tatlı gülüşü Büyük köşkün bahçesi Çalışkan öğrencinin karnesi Dil anlatımını zenginleştirmek için kullanılan kelime öbeklerinden biri olan isim tamlaması nedir, türleri nelerdir, nasıl bulunur gibi soruları örnekler üzerinden anlatarak konu hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. Kelime grubu belirtili ya da belirtisiz isim tamlaması olarak oluşabilir. Önceden oluşturulmuş iki ya da daha fazla isim tamlamasının birleşerek oluşturdukları tamlamalara zincirleme isim tamlaması denir. Zincirleme isim tamlamasında bazen tamlayan, bazen tamlanan, bazen de her ikisi birden ek 23, 2021İçindekiler1 Zincirleme ne demek örnek?2 Zincirleme nasıl bulunur?3 Zincirleme isim tamlaması olduğunu nasıl anlarız?4 Zincirleme ad tamlaması nedir kısaca?5 Zincirleme isim tamlaması nedir örnek?6 Zincirleme isim tamlaması nasıl yapılır?7 Zincirleme isim tamlaması hangi soru sorulur?Zincirleme ne demek örnek?Birbirleriyle ilgili olan, biri diğerini sahiplik yani iyelik yönünden tamamlayan, en az iki isimden oluşan kelime guruplarına isim tamlaması denir. Tamlama oluşturan bu iki isme yeni bir isim daha eklenmesiyle oluşan yeni tamlamaya zincirleme isim tamlaması nasıl bulunur?Cümle içerisinde zincirleme isim tamlamasını bulmak için belirtili isim tamlaması ya da belirtisiz isim tamlaması olup olmadığına bakılmalıdır. Eğer üçten fazla ismin yer aldığı isim tamlaması içerisinde belirtili ya da belirtisiz isim tamlaması varsa bu cümlede zincirleme isim tamlaması yer isim tamlaması olduğunu nasıl anlarız?Zincirleme İsim Tamlaması Tamlayanın, tamlananın veya her ikisinin kendi içinde başka bir isim tamlaması olduğu söz öbekleridir. Zincirleme isim tamlaması, ya tamlayanı, ya tamlananı, ya da her ikisi de isim tamlaması olan tamlamalardır. Zincirleme isim tamlamaları en az üç ismin bir raya gelmesi ile ad tamlaması nedir kısaca?Zincirleme İsim Ad Tamlaması Nedir? Özellikleri, Örnekleri. Başlı başına bir isim tamlaması çeşidi değildir. Bu tür isim tamlamalarının tek özelliği, bazen tamlayanın, bazen tamlananın, bazen de her ikisinin birden herhangi bir isim tamlaması isim tamlaması nedir örnek?Masa örtüsünün kenarı masa, örtü, kenar tamlayan isim tamlamasından meydana gelmiştir. Bu cümle zincirleme isim tamlamasıdır. Devlet hastanesinin doktor odası. devlet, hastane, doktor, oda Tamlayan da tamlanan da isim tamlamasından meydana isim tamlaması nasıl yapılır?Zincirleme isim tamlamasının özellikleri ise şunlardır – En az üç ismin birleşmesi ile oluşan isim tamlamasına denir. – Bir isim tamlamasının başına veya sonuna isim getirilerek oluşan bir tamlama çeşididir. – İki isim tamlamasının bir araya gelmesi ile isim tamlaması hangi soru sorulur?Ve bu tamlamalarda tamlanana, “Nasıl, hangi, kaç?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. İsim tamlamalarında ise tamlanana “Ne, neyin, kim, kimin?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. Kelime grubu belirtili ya da belirtisiz isim tamlaması olarak oluşabilir. Önceden oluşturulmuş iki ya da daha fazla isim tamlamasının birleşerek oluşturdukları tamlamalara zincirleme isim tamlaması denir. Zincirleme isim tamlamasında bazen tamlayan, bazen tamlanan, bazen de her ikisi birden ek 23, 2021İçindekiler1 Belirtili ve belirtisiz isim tamlaması nedir?2 Belirtili isim tamlaması nelerdir örnekler?3 Belirtili isim tamlaması nedir kısaca?4 Zincirleme isim tamlaması nedir 5 örnek?5 Belirtisiz isim tamlaması nedir örnek?6 Belirtisiz isim tamlaması nasıl yapılır?7 Belirtili isim tamlaması ne sorulur?8 Belirtili isim tamlamasına hangi sorular sorulur?Belirtili ve belirtisiz isim tamlaması nedir?Belirtisiz isim ad tamlaması nedir? Tamlayanın ek almadığı, tamlananın da belirtili isim tamlamasında olduğu gibi iyelik eki aldığı isim tamlamasıdır. Tamlayan ek ilgi eki almadığı için, yani tamlananın kime ya da neye ait olduğu tam olarak bilinmediği için belirtisiz isim tamlaması nelerdir örnekler?Belirtili İsim Tamlamasına Örnek Cümleler➥ Duvarın üstünden atlamaya çalışınca düştü.➥ Kaza, okulun yolunda meydana gelmiş.➥ Sen gönlümün sultanısın.➥ Akşamki pizzanın tadı çok kötüydü.➥ Parmaklarıyla tencerenin dibini iyice sıyırdı.➥ Yüzünün kirini ıslak mendille isim tamlaması nedir kısaca?Belirtili isim tamlaması Belirtili isim tamlamalarında bir kavramın "kime"," kimin" ve "neye" ait olduğu belirtilir. Bu tür tamlamalarda hem tamlayan hem de tamlanan ek alır. Tamlayan -in ilgi ekini tamlayan eki, tamlanan ise -i iyelik ekini alır kitabın kapağı, çocukların kıyafetleri, üzümün çöpü, aşkın büyüsüZincirleme isim tamlaması nedir 5 örnek?➥ Yeni açılan devlet hastanesinin doktor odaları en üst kata yapılmış. ➥ Önce tekerleğin jantının somunlarını sökmelisin. ➥ Annemin kız kardeşinin çocuğu benim kuzenim olur. ➥ Mantar panonun tahtasını isim tamlaması nedir örnek?Tamlayanın ek almadığı isim tamlamalarına belirtisiz isim tamlaması denir. Örnek Cümleler 1- ''Edebiyat öğretmeni'' yaz tatilinde okumamız için birçok kitap önerdi. 2- ''Diş hekimi'' tatilde olduğu için haftaya randevu isim tamlaması nasıl yapılır?Tamlayanın ek almadığı, yalnızca tamlananın ek aldığı tamlamalara Belirtisiz isim tamlaması denir. Belirtisiz isim tamlamasında tamlanan -ı, -i, -u, -ü, -sı, -si, -su, -sü alır. Bu tür tamlamalarda bir ismin başka bir isme aitliğinden çok bir nesne ya da kavram ismi oluşturmak isim tamlaması ne sorulur?Belirtili isim tamlamalarını cümle içerisinde bulmak oldukça kolaydır. Özellikle tamlayan eki ve tamlanan eklerine bakılabilir. Bunun dışında tamlanana ''kimin, neyin'' soruları ile tamlayan bulunabilir. Ayrıca tamlayan tamlananın kime ve neye ait olduğunu isim tamlamasına hangi sorular sorulur?1 Belirtili Ad Tamlaması Tamlayanın “-in” ilgi ekini tamlananın da “-i,si” kişi iyelik ekini aldığı tamlamalardır. NOT Belirtili isim tamlamasını bulmak için tamlanana neyin, kimin sorularını sorarız. Cevap Zincirleme isim tamlamasıİki ya da daha çok ad tamlamasının iç içe kullanıldığı biri tamlama çeşididir. Zincirleme ad tamlamasında, tamlayan ya da tamlanan kendi içinde bir ad tamlaması oluşturur. Bu tamlamalar başlı başına bir isim tamlaması çeşidi değildir. Bu tür isim tamlamalarının tek özelliği, bazen tamlayanın, bazen tamlananın, bazen de her ikisinin birden herhangi bir isim tamlaması olmasıdır. Yani ikiden fazla isimden oluşmasıdır. Bu durum bu kelime grubunun belirtili veya belirtisiz bir isim tamlaması olma özelliğini değiştirmez. Zincirleme denmesinin sebebi de, önceden oluşturulmuş olan bir isim tamlamasına yeni bir unsur tamlayan ya da tamlanan daha ekleniyor olması veya iki isim tamlamasının birleştirilmesidirUyarı bazı cümlelerde ve özellikle şiirlerde tamlayan ile tamlanan yer saf çocuğu masum Anadolu’nunDivanesi kaldık Allah yolunun Uyarı tamlamalarda araya sözcük girebilir ÖrnekKüçüğün minik elleriAfrika’nın balta girmemiş ormanları Uyarı Belirtili ve zincirleme ad tamlamalarında tamlayanla tamlanan arasına sözcük girebilir; ancak takısız ve belirtisiz ad tamlamalarında araya sözcük bilgi giremez. ÖrnekAfrika’nın balta girmemiş romanlarının okuyucusu kuşunun ötüşü çok Örnekler[çocuk + sırt + çanta] = çocuğun sırt çantası[su + ses + nağme] = su sesinin nağmesi[şehir + hava + kirlilik] = şehrin havasının kirliliği[hava + tahmin + rapor] = hava tahmin raporu[dünya + kadınlar + gün] = Dünya kadınlar günü[çelik + tencere + marka] = çelik tencere markası [çocuk + edebiyat + dizi] = çocuk edebiyatı dizisi[Ali + kardeşi + günlük + harçlık] = Ali'nin kardeşinin günlük harçlığı

zincirleme isim tamlaması 5 örnek